[Archief] Zoutvermindering verlaagt de bloeddruk aanzienlijk

[DISCOURSE]

Begin december 2002 is een meta-analyse gepubliceerd over het effect van matige vermindering van zoutinname op de bloeddruk(1). Een meta-analyse ook wel een systematic review genoemd en wordt vandaag de dag gezien als het onderzoek met de grootste bewijskracht. Zo’n meta-analyse is een samenvatting van afzonderlijke onderzoeken die allemaal hetzelfde bestudeerd hebben. De gegevens uit deze onderzoeken worden samengevoegd waardoor er een nog nauwkeuriger antwoord gegeven kan worden op de vraagstelling. Deze meta-analyse werd gedaan van 17 artikelen (niet specifiek bij mensen met type 2 diabetes). Hierin werden in totaal 734 mensen geincludeerd met hypertensie en 2220 mensen zonder hypertensie. De conclusie van deze meta-analyse is dat een vermindering van 6 gram zout (100 mmol) per dag leidt tot een daling van de bloeddruk met 7,1/3,9 mmHg (systolisch/diastolisch) bij mensen met hypertensie en 3,6/1,7 mmHg bij mensen zonder hypertensie.

Te verwachten is dat het effect van een vermindering van de zoutinname bij mensen met diabetes nog groter is dan bij mensen zonder diabetes. Mensen met diabetes zijn gevoeliger voor zout (natrium) dan mensen zonder diabetes. Deze gevoeligheid voor natrium is ook groter bij oudere mensen en bij mensen met overgewicht. Er zijn dus ook mensen die niet gevoelig zijn voor natrium. Deze mensen kunnen net zoveel natrium gebruiken als ze willen, zonder dat het hun bloeddruk beïnvloedt. Ongeveer 40% van de mensen met hypertensie is natriumgevoelig, maar bij de oudere diabeet met overgewicht ligt dit percentage mogelijk een stuk hoger.
In de bovenstaande meta-analyse worden algemene patiënten beschreven. Hier zitten dus mensen bij de natriumgevoelig zijn en mensen die natriumongevoelig zijn. Maar zelfs als je het effect op deze hele groep bekijkt is het effect van een beperkte natriuminname groot.

Dodson et al. publiceerde al in 1989 een onderzoek naar de uitwerking van een dieet met natriumbeperking bij patiënten met type 2 diabetes met een milde hypertensie(2). De helft van de patiënten kreeg een natriumarm dieet (koken zonder zout toevoegen en het mijden van zoute producten) en de andere helft kreeg geen zoutadvies. Na drie maanden was bij de patiënten die minder zout gebruikt hadden de systolische bloeddruk gedaald met gemiddeld 12,5 mmHg.

Kortom, deze recente meta-analyse laat nogmaals zien dat het adviseren van een zoutarm dieet als onderdeel van de behandeling van hypertensie erg belangrijk is.

In verschillende richtlijnen wordt gestreefd naar een gemiddelde natriuminname van 50-100 mmol per dag. Dit komt overeen met 3 – 6 gram keukenzout per dag.
Veelal kan deze maximaal gewenste hoeveelheid bereikt worden door grofweg 5 praktische tips te volgen:
1. Eet meer verse voedingsmiddelen in plaats van voorverpakt voedsel
2. Kies natriumarme producten (lees de verpakking)
3. Gebruik geen zout bij het koken
4. Zet geen zout op tafel
5. Gebruik minder sauzen

N. Kleefstra, artsonderzoeker
S.T. Houweling, artsonderzoeker

Literatuur
1. He FJ, MacGregor GA. Effect of modest salt reduction on bloodpressure: a meta-analysis of randomized trials. Implications for public health. J Hum Hypertens 2002;16:761-70
2. Dodson PM, Beevers M, Hallworth R, Webberley MJ, Fletcher RF, Taylor KG. Sodium restriction and blood pressure in hypertensive type II diabetics: randomised blind controlled and crossover studies of moderate sodium restriction and sodium supplementation. Br Med J 1989; 298:227-30.

Begin december 2002 is een meta-analyse gepubliceerd over het effect van matige vermindering van zoutinname op de bloeddruk(1). Een meta-analyse ook wel een systematic review genoemd en wordt vandaag de dag gezien als het onderzoek met de grootste bewijskracht. Zo’n meta-analyse is een samenvatting van afzonderlijke onderzoeken die allemaal hetzelfde bestudeerd hebben. De gegevens uit deze onderzoeken worden samengevoegd waardoor er een nog nauwkeuriger antwoord gegeven kan worden op de vraagstelling. Deze meta-analyse werd gedaan van 17 artikelen (niet specifiek bij mensen met type 2 diabetes). Hierin werden in totaal 734 mensen geincludeerd met hypertensie en 2220 mensen zonder hypertensie. De conclusie van deze meta-analyse is dat een vermindering van 6 gram zout (100 mmol) per dag leidt tot een daling van de bloeddruk met 7,1/3,9 mmHg (systolisch/diastolisch) bij mensen met hypertensie en 3,6/1,7 mmHg bij mensen zonder hypertensie.

Te verwachten is dat het effect van een vermindering van de zoutinname bij mensen met diabetes nog groter is dan bij mensen zonder diabetes. Mensen met diabetes zijn gevoeliger voor zout (natrium) dan mensen zonder diabetes. Deze gevoeligheid voor natrium is ook groter bij oudere mensen en bij mensen met overgewicht. Er zijn dus ook mensen die niet gevoelig zijn voor natrium. Deze mensen kunnen net zoveel natrium gebruiken als ze willen, zonder dat het hun bloeddruk beïnvloedt. Ongeveer 40% van de mensen met hypertensie is natriumgevoelig, maar bij de oudere diabeet met overgewicht ligt dit percentage mogelijk een stuk hoger.
In de bovenstaande meta-analyse worden algemene patiënten beschreven. Hier zitten dus mensen bij de natriumgevoelig zijn en mensen die natriumongevoelig zijn. Maar zelfs als je het effect op deze hele groep bekijkt is het effect van een beperkte natriuminname groot.

Dodson et al. publiceerde al in 1989 een onderzoek naar de uitwerking van een dieet met natriumbeperking bij patiënten met type 2 diabetes met een milde hypertensie(2). De helft van de patiënten kreeg een natriumarm dieet (koken zonder zout toevoegen en het mijden van zoute producten) en de andere helft kreeg geen zoutadvies. Na drie maanden was bij de patiënten die minder zout gebruikt hadden de systolische bloeddruk gedaald met gemiddeld 12,5 mmHg.

Kortom, deze recente meta-analyse laat nogmaals zien dat het adviseren van een zoutarm dieet als onderdeel van de behandeling van hypertensie erg belangrijk is.

In verschillende richtlijnen wordt gestreefd naar een gemiddelde natriuminname van 50-100 mmol per dag. Dit komt overeen met 3 – 6 gram keukenzout per dag.
Veelal kan deze maximaal gewenste hoeveelheid bereikt worden door grofweg 5 praktische tips te volgen:
1. Eet meer verse voedingsmiddelen in plaats van voorverpakt voedsel
2. Kies natriumarme producten (lees de verpakking)
3. Gebruik geen zout bij het koken
4. Zet geen zout op tafel
5. Gebruik minder sauzen

N. Kleefstra, artsonderzoeker
S.T. Houweling, artsonderzoeker

Literatuur
1. He FJ, MacGregor GA. Effect of modest salt reduction on bloodpressure: a meta-analysis of randomized trials. Implications for public health. J Hum Hypertens 2002;16:761-70
2. Dodson PM, Beevers M, Hallworth R, Webberley MJ, Fletcher RF, Taylor KG. Sodium restriction and blood pressure in hypertensive type II diabetics: randomised blind controlled and crossover studies of moderate sodium restriction and sodium supplementation. Br Med J 1989; 298:227-30.

[Auteur]

Berichten